Meer waarde met ketenaanpak
Michael Porter bewees het al in zijn boek Redefining Healthcare. HetDenken in doelgroepen  organiseren van doelgroepgerichte zorgketens die de hele patiënt/cliëntreis omvatten levert veel meer waarde op. Meer kwaliteit van leven, meer professionele kwaliteit en gerekend over de ‘the full cycle of care’, minder kosten. Toenmalig minister Ab Klink heeft destijds het waardedenken van Porter in Nederland onder de aandacht gebracht, maar het komt pas de laatste jaren echt van de grond. In meerdere ziekenhuizen liggen value based healthcare projecten op stoom. Echter vaak zijn het interne projecten waar nog geen ketendenken onder ligt. De care sector lijkt wat achter te blijven. Toch zijn er al volop pilots en proeftuinen afgerond die een ketenaanpak van 1ste en 2de lijn in zich hebben. Wat mij betreft is het tijd voor opschaling. Hieronder 7 tips voor succesvolle zorginnovatie met ketenpartners te gebruiken voor de ontwikkeling van innovatieve zorgketens zoals bijvoorbeeld voor dementie, wondzorg, COPD, hart, …...

Tip 1: Begin met een stevig bestuurlijk fundament
Innoveren is lastig, innoveren met partners van buiten de eigen organisatie al helemaal. Om een waarde creërende zorgketen te ontwikkelen, moeten regionale partners intensief gaan samenwerken. Dat gaat alleen lukken als de bestuurders van de betrokken organisaties achter de samenwerking staan, elkaar voldoende vertrouwen en bereid zijn om (organisatie) tijd te investeren. Houd er rekening mee dat dit niet vanzelfsprekend is. Bestuurders komen elkaar vaker tegen en er zijn altijd wel ervaringen uit het verleden die het vertrouwen in de weg kunnen zitten. Als bestuurders dit onderkennen en uitspreken, kunnen zij gezamenlijk het fundament leggen onder een innovatieve ketenaanpak.

Tip 2: Ben open over de belangen en benadruk de waarde voor de cliënt/patiënt
Een samenwerking komt alleen van de grond als de belangen van alle partijen gediend worden. Het kan zijn dat een ketenaanpak het belang van de ene partij meer dient dan dat van de andere. Bijvoorbeeld als een zorgketen meer zorg thuis behelst, kan dit ten koste gaan van het aantal polibezoeken aan ziekenhuizen en consulten van huisartsen. Nog een voorbeeld:  verkorting van genezingsduur betekent  minder productie en dus minder omzet.  Openheid over de verschillende, soms conflicterende belangen is een eerste vereiste. Duidelijkheid over de meerwaarde voor de cliënt/patiënt een tweede. Immers ook bestuurders doen het voor de kwaliteit van leven van  hun klanten. Tenslotte kan de financier helpen om moeilijke belangentegenstellingen in het belang van de cliënt/patiënt te overbruggen.

Tip 3: Trek de financier zo snel mogelijk aan boord
Zonder financiering geen innovatie. Het is cruciaal dat de financier de zorginnovatie ziet zitten en snel aan boord komt. Hoe meer de zorgverzekeraar, het zorgkantoor of de gemeente zichzelf ziet als partner in het proces, hoe groter de kans van slagen. De initiatiefnemers van een innovatieve keten moeten daarom duidelijk voor ogen hebben hoe de innovatieve zorgketen kan bijdragen aan de belangen en doelen van de financier. Kwaliteit als kosten zijn klantwaarden voor de financier. De zorginnovatie zal beide waarden duidelijk moeten vergroten. Pas dan is de financier bereid staat om vooruit te investeren en eventuele verliezen van ketenpartners te compenseren.

Tip 4: Focus en houd de aandacht vast ook in de implementatiefase
Innoveren kost tijd, geld en energie. Schaarse middelen, zeker in de zorg. Veel zorgorganisaties willen teveel tegelijk. Ze maken te weinig keuzes en starten allerlei projecten die door elkaar heen lopen en om middelen concurreren. Met als gevolg dat veelbelovende initiatieven doodbloeden na de pilotfase.

Succesvol innoveren vergt focus. Om te beginnen moet de innovatie passen binnen de strategische kaders van de ketenpartners. Als dat ‘alignement’ er is, maak dan voldoende mensen vrij , voor een voldoende lange periode. D.w.z., niet alleen voor de ontwerpfase, maar vooral ook voor de implementatiefase. Investeer in begeleiding van het innovatieproces. In projectleiders die de medewerkers van de verschillende ketenpartners helpen brainstormen, uitwerken, uitproberen. Die met behulp van moderne methodieken zoals Scrum, de focus en de vaart in het innovatieproces houden. Focus, want beter één innovatie in de regio, dan 10 op de flip-over!

Tip 5: Ehealth jazeker! Maar gebruik proven technology
Er wordt veel goeds verwacht van nieuwe technologie in zorgprocessen. En terecht. Juist in een zorgketen kunnen slimme ICT en ehealth-applicaties extra waarde leveren en kosten besparen. In een innovatieproces is de verleiding groot om out of the box te denken. Dat moet ook, maar als het om technologie gaat, is het verstandig om niet te blijven hangen in al te futuristische perspectieven. Die leiden tot lange en kostbare ontwikkelingstrajecten waar doorgaans alleen ICT bedrijven blij van worden. Stap niet in die tijd en geld verslindende valkuil. Er zijn inmiddels voldoende betrouwbare (en betaalbare) systemen, devices, applicaties op de markt om een zorgketen modern vorm te geven.

Tip 6: Benut ideeën, ervaringen, onderzoek van anderen
Innoveren zonder het wiel opnieuw uit te vinden, het kan. Er is de afgelopen jaren in de zorg veel uitgedacht, uitgeprobeerd, onderzocht dat bruikbaar is voor innovatieve zorgketens. Alleen al in Nederland liggen de ideeën voor het oprapen. Door daarvan gebruik te maken is het innovatieproces aanzienlijk te versnellen. Een kwestie van slim zoeken op internet en in de kennisnetwerken. Wel goed wegen en waken voor het ‘not invented here syndroom’. Dan kan vervolgens de denkkracht worden besteed aan het op maat maken voor gebruik in de eigen regionale keten.

Tip 7: Bouw een businesscase
Waardegedreven zorginnovatie gaat over baten maar ook over kosten. Alleen als de gecreëerde waarde opweegt tegen de te maken kosten is een innovatie levensvatbaar. Een degelijke businesscase is nodig om dit aannemelijk te maken of liever nog aan te tonen. Daarvoor moeten de (toekomstige) aantallen cliënten/patiënten van de zorgketen worden geschat, hun gemiddelde zorg/ondersteuningsbehoefte, de daarvoor benodigde mensen en middelen. Samen met de financier zal een schatting van de potentiële kostenbesparingen moeten worden gemaakt. Vervolgens moet een reële prijs worden bepaald. Dat kan nog lastig zijn. Soms moet een bepaalde schakel van de keten meer kosten maken zodat een volgende schakel nog meer kosten kan besparen.  Zo kan bijvoorbeeld meer thuisbegeleiding van mensen met dementie hun opname in een verpleeghuis uitstellen. In ons zorgstelsel maken de gemeente en de zorgverzekeraar dan extra kosten waarvan de financier van de verpleeghuiszorg (de Wlz) de vruchten plukt. Michael Porter wees al op deze complicatie. Die is alleen overkomelijk als de ketenpartners alle financiers bij het innovatieproces betrekken.

Meer weten over succesvol innoveren met ketenpartners?

Neem gerust contact op: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.